EnglishΤι γίνεται με την ιθαγένεια;
Στο πλαίσιο της ανάληψης των νέων καθηκόντων του Γενικού Γραμματέα Ιθαγένειας (Γ.Γ.) του Υπουργείου Εσωτερικών, Αθανάσιου Μπαλέρμπα, το Generation 2.0 for Rights, Equality and Diversity πραγματοποίησε συνάντηση μαζί του την Πέμπτη 19 Σεπτεμβρίου 2019. Πέρα από μια συνάντηση γνωριμίας και αμοιβαίας ενημέρωσης, βασικός σκοπός ήταν να λάβουμε διευκρινίσεις και να ενημερωθούμε ως προς τον σχεδιασμό πολιτικών για την επίλυση μιας σειράς ζητημάτων. Πιο συγκεκριμένα, αναφερθήκαμε στις δυσκολίες που υπάρχουν στη διαδικασία απόδοσης ελληνικής ιθαγένειας για τη δεύτερη γενιά, καθώς και την πολιτογράφηση αλλογενών, οι οποίες προκύπτουν είτε από γραφειοκρατικές δυσκολίες είτε από νομοθετικά κενά.
Αναλυτικά τα θέματα τα οποία τέθηκαν προς συζήτηση:
Γραφειοκρατικές δυσκολίες στην απόδοση ελληνικής ιθαγένειας
Αναφορικά με το πάγιο θέμα των ακραίων καθυστερήσεων στη διεκπεραίωση των αιτημάτων απόδοσης της ελληνικής ιθαγένειας, τόσο της διαδικασίας για την δεύτερη γενιά όσο και της για την πολιτογράφηση, ο Γ.Γ. επισήμανε ότι θα προβεί σε ενίσχυση της στελέχωσης των υπηρεσιών και στην παροχή επιπλέον κινήτρων προς τους υπαλλήλους με απώτερο σκοπό την επιτάχυνση των διαδικασιών. Μας ενημέρωσε ότι έχει ήδη διαπιστώσει, κατόπιν προσωπικής του παρουσίας στις Διευθύνσεις Ιθαγένειας, ότι ο αριθμός των υπαλλήλων είναι μικρότερος από αυτόν που αναγράφεται στα επίσημα στοιχεία και ότι δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα και στις ανάγκες των διευθύνσεων. Από την πλευρά μας, επιμένοντας στο θέμα της ύπαρξης πολλαπλών ταχυτήτων στην εξέταση των αιτήσεων, ανάλογα με την περιοχή και φυσικά με το εύρος του ανθρώπινου δυναμικού, αναφέραμε την ειδική περίπτωση της Διεύθυνσης Ιθαγένειας Θεσσαλονίκης, για την οποία έχουμε μιλήσει και στο παρελθόν. Η συγκεκριμένη διεύθυνση παρά τον αρκετά υψηλό αριθμό υπαλλήλων, συνεχίζει να καθυστερεί τη διεκπεραίωση των αιτήσεων σε σύγκριση με άλλες που διαθέτουν λιγότερους υπαλλήλους και λαμβάνουν μεγαλύτερο αριθμό αιτήσεων, υπόθεση την οποία ο Γ.Γ. γνωρίζει.
Ενήμερος ήταν επίσης για το ζήτημα των καθυστερήσεων στη δημοτολόγηση ανδρών, που συνεχίζει να εκκρεμεί παρά τις σχετικές ενέργειες που έχουν γίνει προς την επίλυσή του. Ως προς αυτό, μας ανέφερε ότι έχει ήδη ζητήσει μια οικονομικό-τεχνική μελέτη για την αποτελεσματικότητα της διοικητικής μετακίνησης των σχετικών Διευθύνσεων που έλαβε χώρα τον Ιανουάριο του 2019, δημιουργώντας μια επιπλέον γραφειοκρατική διαδικασία μεταβίβαση φακέλων των αρρένων πολιτών.
Εκκρεμότητες στην πολιτογράφηση
Τον Μάρτιο του 2019 ψηφίστηκε ο νόμος 4604, που προβλέπει μεταρρυθμίσεις σχετικά με τις προϋποθέσεις αλλά και τη διαδικασία πολιτογράφησης. Σύμφωνα με το νέο αυτό νόμο, η διαδικασία συνέντευξης των αιτούντων πολιτογράφησης καταργείται και αντικαθίσταται από μια τυποποιημένη διαδικασία (τεστ). Ωστόσο, η απαραίτητη Υπουργική Απόφαση που θα ορίσει τη νέα διαδικασία δεν έχει εκδοθεί ακόμη. Ως προς τη συγκεκριμένη εκκρεμότητα, ο Γ.Γ. εξήγησε ότι προς το παρόν εξετάζονται οι προδιαγραφές της νέας διαδικασίας που είχε προτείνει η προηγούμενη κυβέρνηση. Διαβεβαίωσε όμως ότι στο μεταξύ οι διαδικασίες θα προχωρούν ως είχαν, μέχρι νεωτέρας. Από την πλευρά μας, τονίσαμε την ανάγκη η όποια διαδικασία εξέτασης του βαθμού επάρκειας των αιτούντων στην ελληνική γλώσσα, την ιστορία και τον ελληνικό πολιτισμό, να λαμβάνει υπόψη πιθανές μαθησιακές δυσκολίες. Ο Γ.Γ. συμφώνησε ότι η διαδικασία οφείλει να ανταποκρίνεται στις μαθησιακές δυσκολίες των εξεταζόμενων, όπως ισχύει και σε αντίστοιχες περιπτώσεις για τους Έλληνες πολίτες.
“Πάγωμα” των διαδικασιών απόδοσης ιθαγένειας
Κατά τη διάρκεια της συνάντησης συζητήθηκαν κάποια θέματα περί απόδοσης (ή μη) ελληνικής ιθαγένειας καθώς και η πιθανότητα επαναξιολόγησης αιτήσεων, που έχουν απασχολήσει την επικαιρότητα τον τελευταίο καιρό. Συγκεκριμένα, σε ερώτησή μας με αφορμή την ανησυχία που προκλήθηκε από δημοσιεύσεις στα ΜΜΕ για “πάγωμα” των διαδικασιών, ο Γ.Γ. διευκρίνισε ότι λόγω των εθνικών εκλογών και των διοικητικών αλλαγών, προκλήθηκαν δυσκολίες στη δημοσίευση ορισμένων αποφάσεων απόδοσης ιθαγένειας, που έφεραν την υπογραφή του πρώην Ειδικού Γραμματέα Ιθαγένειας. Η παραπάνω διευκρίνιση, αφορά τις αποφάσεις σύμφωνα με τις διατάξεις 1Α και 1Β του Κώδικα Ελληνικής Ιθαγένειας καθώς και τις πολιτογραφήσεις ομογενών. Οι διοικητικές αλλαγές λόγω εκλογών, είχαν ως αποτέλεσμα, αρχικά να αποσταλούν ξανά στις Περιφερειακές Διευθύνσεις Ιθαγένειας οι εν λόγω αποφάσεις και δεύτερον, να μην έχει τη δυνατότητα ο Γ.Γ. να υπογράψει καμία απόφαση, μέχρι να του αποδοθούν οι απαραίτητες εξουσιοδοτικές αρμοδιότητες*. Κατέστησε ωστόσο απολύτως σαφές, ότι σε καμία περίπτωση δεν τίθεται ζήτημα επαναξιολόγησης των φακέλων που έχουν ήδη κριθεί και έχουν λάβει υπογραφή. Έχοντας όμως υπόψη τα προβλήματα που προκαλεί αυτό το διοικητικό κενό στους αιτούντες, όπως για παράδειγμα ότι σε αρκετές περιπτώσεις έχουν λήξει ορισμένα από τα απαιτούμενα δικαιολογητικα (λ.χ. άδεια διαμονής), τόνισε πως η Γενική Γραμματεία Ιθαγένειας θα εκδώσει σχετική οδηγία προς τις Περιφερειακές Διευθύνσεις να μη λάβουν υπόψη τους τη λήξη των δικαιολογητικών για την διεκπεραίωση των αιτημάτων.
*Στις 7.10.2019 με απόφαση του Γενικού Γραμματέα Ιθαγένειας, το δικαίωμα υπογραφής αποφάσεων απόδοσης ελληνικής ιθαγένειας και άλλων πράξεων μεταβιβάστηκε στους Προϊσταμένους των Περιφερειακών Διευθύνσεων Ιθαγένειας.
Λοιπά ζητήματα
Όσον για τις διαρροές περί χορήγησης ελληνικής υπηκοότητας σε πολίτες τρίτων χωρών λόγω επένδυσης σε ακίνητα αξίας τουλάχιστον 2 εκατομμυρίων ευρώ, όπως είχε διατυπωθεί από πολλά ΜΜΕ, ο Γ.Γ. διευκρίνισε ότι κάτι τέτοιο δεν ευσταθεί καθώς έρχεται σε αντίθεση με τον Κώδικα Ελληνικής Ιθαγένειας όπως ισχύει σήμερα. Συν τοις άλλοις, μια τέτοια ρύθμιση θα έβρισκε και τον ίδιο δεοντολογικά αντίθετο.
Ως προς την διαφάνεια της Γραμματείας, ο Γ.Γ. διαβεβαίωσε ότι θα συνεχίσει να εκδίδει στατιστικά στοιχεία για την απόδοση ελληνικής ιθαγένειας βάσει της ως τώρα πρακτικής.
Τέλος, εστιάσαμε στην έλλειψη επίσημης ενημέρωσης από την Γενική Γραμματεία, και ως εκ τούτου την παραπληροφόρηση, και τονίσαμε την ανάγκη για έγκυρη και έγκαιρη ενημέρωση προς τους άμεσα ενδιαφερόμενους, υπογραμμίζοντας την ευθύνη της Γραμματείας απέναντι στους πολίτες που έχουν αιτηθεί την ελληνική ιθαγένεια και συνεχίζουν να βρίσκονται σε μια ανεπίτρεπτη πολυετή κατάσταση αναμονής.
