Ίσες Υποχρεώσεις – Άνισα Δικαιώματα

Ο κώδικας μετανάστευσης (ν. 4251/2014) συμπεριλαμβάνει το άρθρο 21 με τίτλο «Κοινά δικαιώματα πολιτών τρίτων χωρών». Στο άρθρο αυτό, στην παράγραφο 2 ορίζεται ρητά πως «…οι πολίτες τρίτων χωρών που διαμένουν νόμιμα στην Ελλάδα ασφαλίζονται στους οικείους ασφαλιστικούς οργανισμούς και έχουν τα ίδια ασφαλιστικά δικαιώματα με τους ημεδαπούς».

Καλώς, δεδομένου ότι στα πλαίσια της ασφαλιστικής ισότητας, οι ίσες ασφαλιστικές εισφορές των νόμιμα εργαζομένων στην Ελλάδα θα πρέπει να αποφέρουν τουλάχιστον ίσα ασφαλιστικά δικαιώματα.

Στα ασφαλιστικά δικαιώματα, λοιπόν, περιλαμβάνεται μεταξύ άλλων και η συμπερίληψη προστατευόμενων μελών της οικογενείας του κάθε ασφαλιζόμενου ατόμου. Συγκεκριμένα, βάσει των ορισμών του ΙΚΑ, δικαίωμα συμπερίληψης στο οικογενειακό βιβλιάριο έχουν «…ο ή η σύζυγος, η μητέρα, ο πατέρας, τα άγαμα παιδιά, μέχρι τη συμπλήρωση του 18ου έτους της ηλικίας τους και εάν μεν είναι άνεργα μέχρι τη συμπλήρωση του 24ου έτους της ηλικίας τους, εάν δε συνεχίζουν τις σπουδές τους για δύο έτη μετά τη λήξη των σπουδών τους , εφόσον είναι άνεργα, όχι όμως πέρα από τη συμπλήρωση του 26ου έτους της ηλικίας τους, εφόσον συγκατοικούν και συντηρούνται από αυτόν (αυτή)».

Ωστόσο, βάσει της εγκυκλίου 75 που κοινοποίησε το 2011 το ΙΚΑ, προβλέπονται περιορισμοί για τους πολίτες τρίτων χωρών ακόμη και αν εργάζονται νομίμως στην Ελλάδα, με ίσες ασφαλιστικές εισφορές με τους Έλληνες πολίτες.

«Ασφαλισμένοι πολίτες τρίτων χωρών επί μακρόν διαμένοντες και τα μέλη οικογένειάς τους, δικαιούνται παροχές ασθενείας εφόσον πληρούν τις προϋποθέσεις του π.δ. 150/2006 και διαμένουν μόνιμα στην Ελλάδα. Σαν μέλη οικογένειας θεωρούνται ο,η σύζυγος, εφόσον έχει συμπληρώσει το 18ο έτος της ηλικίας και τα κάτω των 18 ετών άγαμα τέκνα τους, συμπεριλαμβανομένων και εκείνων που έχουν υιοθετηθεί και όχι οι γονείς ή άλλα μέλη, αφού δεν περιλαμβάνονται στην οικογενειακή επανένωση».

Η εγκύκλιος αυτή προβλέπει ότι όσον αφορά τη συμπερίληψη στο οικογενειακό βιβλιάριο ασφάλισης, οι πολίτες τρίτων χωρών μπορούν να συμπεριλάβουν μόνο τα ανήλικα τέκνα τους και όχι τα ενήλικα, ακόμη και ένα αυτά σπουδάζουν σε ελληνικό ΤΕΙ/ΑΕΙ.

Για τη νομιμοποίηση των περιορισμών αυτών παραπέμπει στο Προεδρικό Διάταγμα 131/2006 -συγκεκριμένα στο άρθρο 4- που αναφέρει ποια θεωρούνται τα μέλη οικογένειας πολίτη τρίτης χώρας, ξεκαθαρίζοντας ωστόσο ότι αυτό αφορά τα πλαίσια της οικογενειακής επανένωσης. Δηλαδή, η νομιμοποίηση αυτή γίνεται πάνω σε ένα διάταγμα το οποίο ρυθμίζει ένα μεταναστευτικό ζήτημα. Συν τοις άλλοις, το εν προκειμένω προεδρικό διάταγμα, από την έναρξη ισχύος του κώδικα μετανάστευσης παύει να ισχύει γενικώς, και αφορά μόνο δικαιούχους διεθνούς προστασίας.

Συνεπώς, με την ψήφιση του κώδικα μετανάστευσης το 2014, όπου αναγνωρίζονται ίσα ασφαλιστικά δικαιώματα σε ημεδαπούς και σε πολίτες τρίτων χωρών, η εγκύκλιος 75 του ΙΚΑ θα έπρεπε να αντικατασταθεί.

Το Generation 2.0 RED επικοινώνησε πριν λίγες μέρες με τη διοίκηση του ΙΚΑ και διαπιστώθηκε ότι δεν υπάρχει κάποια ενημέρωση για άρση του περιορισμού αυτού, αν και το 2012 το ΣΥΡΙΖΑ κατέθεσε ερώτηση στη Βουλή αιτούμενο την κατάργηση της εγκυκλίου, την οποία μάλιστα χαρακτήριζε ως ρατσιστική.

«Ο ασφαλισμένος που εργάζεται νόμιμα, έχει τις απαραίτητες μέρες εργασίας και του έχουν παρακρατηθεί οι απαιτούμενες ασφαλιστικές εισφορές πρέπει να έχει συγκεκριμένα δικαιώματα, ανεξάρτητα από τη χώρα προέλευσής του.
Υπάρχουν πολίτες προερχόμενοι από τρίτες χώρες, οι οποίοι διαμένουν και εργάζονται στην Ελλάδα για δεκαετίες και δεν μπορούν να ασφαλίσουν τα παιδιά τους που σπουδάζουν σε Ελληνικά Πανεπιστήμια – και τα περισσότερα γεννήθηκαν στην Ελλάδα – επειδή
μια ρύθμιση για ασφαλιστικά ζητήματα βασίστηκε σε διατάγματα που ρυθμίζουν το μεταναστευτικό, ένα τελείως διαφορετικό δηλαδή κοινωνικό πρόβλημα. Δε λύνονται βέβαια ούτε με ασάφειες στις Εγκυκλίους, οι οποίες δυσχεραίνουν το έργο των υπαλλήλων και τους οδηγούν σε παρερμηνείες».

Από τον Ιανουάριο του 2015 το ΣΥΡΙΖΑ βρίσκεται στην εξουσία. Δύο χρόνια μετά λοιπόν γιατί δεν προχωρά στην κατάργηση του περιορισμού;