EnglishΈκτακτη συνάντηση του Generation 2.0 RED με τον Γενικό Γραμματέα Ιθαγένειας σχετικά με τις τελευταίες εξελίξεις
Με αφορμή την πρόσφατη δημοσίευση του εγγράφου του Γενικού Γραμματέα Ιθαγένειας (Γ.Γ.), Αθανάσιου Μπαλέρμπα σχετικά με την μη αναγνώριση της παράτασης ισχύος των αδειών διαμονής στις διαδικασίες πολιτογράφησης και ιθαγένειας δεύτερης γενιάς, το Generation 2.0 for Rights, Equality and Diversity πραγματοποίησε μια συνάντηση μαζί του, την Τρίτη 07 Ιουλίου 2020. Στόχος μας ήταν να λάβουμε διευκρινίσεις σχετικά με το ανωτέρω ζήτημα αλλά και να ενημερωθούμε σε σχέση με διάφορα άλλα ζητήματα που έχουν ανακύψει από την τελευταία μας συνάντηση, την 1η Νοεμβρίου 2019.
Έγγραφο με οδηγίες σχετικά με την παράταση ισχύος των αδειών διαμονής στις διαδικασίες ιθαγένειας και πολιτογράφησης
Σχετικά με το έγγραφο, το οποίο επί της ουσίας δεν αναγνωρίζει την παράταση ισχύος των αδειών διαμονής στις διαδικασίες ιθαγένειας και πολιτογράφησης, παγώνοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο τη δυνατότητα κατάθεσης νέας αίτησης και έκδοσης τελικών αποφάσεων ιθαγένειας, εκφράσαμε τον έντονο προβληματισμό μας, καθώς οι οδηγίες αυτές αντίκεινται ευθέως στην Απόφαση του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου για την παράταση των αδειών διαμονής. Ο Γ.Γ. μας ενημέρωσε ότι το εν λόγω Υπουργείο δεν ήρθε σε προηγούμενη επικοινωνία μαζί του σχετικά με την απόφαση για την παράταση των αδειών διαμονής και η ευθύνη ανήκει στο ίδιο, καθώς θα έπρεπε να περάσει την παράταση με Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου. Σε κάθε περίπτωση δεν είχε αντιληφθεί ότι οι οδηγίες αυτές επηρεάζουν και τις καταθέσεις νέων αιτήσεων και δεσμεύτηκε ότι θα επανεξετάσει το ζήτημα.
Επικείμενες αλλαγές στις διαδικασίες ιθαγένειας
Κατά τη διάρκεια της συνάντησης ζητήσαμε κάποιες επιπλέον πληροφορίες σχετικά με τις αλλαγές στο ισχύον σύστημα απονομής της ελληνικής ιθαγένειας που αναμένεται να φέρει το Υπουργείο Εσωτερικών με νομοσχέδιο το αμέσως επόμενο διάστημα. Όπως μας ενημέρωσε ο Γ.Γ., σκοπός του νέου συστήματος είναι να υπάρξει διαφάνεια και αντικειμενικότητα στις διαδικασίες και να δοθεί επιτέλους μια λύση στο ζήτημα των χιλιάδων εκκρεμών υποθέσεων.
1) Όσον αφορά στη διαδικασία της πολιτογράφησης, προσανατολίζονται στη θέσπιση ενός πανελλήνιου γραπτού διαγωνισμού που θα διεξάγεται δύο φορές τον χρόνο. Για τη συμμετοχή στον διαγωνισμό αυτό θα καταβάλλεται “εξέταστρο”, το ύψος του οποίου ακόμη δεν έχει διευκρινιστεί. Η επιτυχής συμμετοχή στον διαγωνισμό θα εξασφαλίζει τη δυνατότητα υποβολής αίτησης για πολιτογράφηση. Για την προετοιμασία των ενδιαφερομένων αναμένεται να υπάρξει μια δεξαμενή ερωτήσεων αναρτημένη στην ιστοσελίδα του Υπουργείου Εσωτερικών.
Σε αυτό το σημείο – με δεδομένο πως είμαστε ένας oργανισμός που ασχολείται χρόνια με τις διαδικασίες πολιτογράφησης και απόκτησης ιθαγένειας και κατέχει την αντίστοιχη εμπειρία – εκφράσαμε τη δυσαρέσκειά μας για το γεγονός ότι η Κοινωνία των Πολιτών μένει για ακόμη μια φορά εκτός συζήτησης και συμβολής στη νομοπαρασκευαστική διαδικασία. Επίσης, τονίσαμε πως πάγια θέση μας σχετικά με τη διαδικασία είναι η εξής: Πρωταρχικό κριτήριο για την πολιτογράφηση ενός αλλογενούς πρέπει να είναι η πραγματική ένταξή του στην ελληνική κοινωνία, η οποία πολλές φορές δεν μπορεί να αποτυπωθεί μέσα από μια τυπική διαδικασία εξέτασης. Έτσι, εκφράσαμε την ανησυχία μας για το γεγονός ότι αρκετοί – ιδίως όσοι είναι μεγαλύτερης ηλικίας – ίσως αδικηθούν από ένα νέο εξετασιοκεντρικό σύστημα. Στο πλαίσιο αυτό, o Γ.Γ. μας ενημέρωσε από την πλευρά του ότι για τους ηλικιωμένους και για τα άτομα με ειδικές μαθησιακές δυσκολίες οι εξετάσεις θα διεξάγονται προφορικά. Τέλος, διατυπώσαμε την αντίθεσή μας στην ύπαρξη “εξέταστρου” για τον γραπτό διαγωνισμό, καθώς μια τέτοια προσθήκη σημαίνει αυτομάτως και αύξηση των συνολικών εξόδων για τους δικαιούχους, αν λάβουμε υπόψη το ήδη υψηλό παράβολο των 550 ευρώ.
2) Όσον αφορά στην ιθαγένεια δεύτερης γενιάς, αναμένεται να ιδρυθούν δύο νέες διευθύνσεις σε Αττική και Θεσσαλονίκη που θα εξετάζουν μόνο τις αιτήσεις για τη συγκεκριμένη κατηγορία, με απώτερο σκοπό την επιτάχυνση των διαδικασιών.
Ο Γ.Γ. μας ενημέρωσε ότι το νομοσχέδιο που θα τροποποιήσει το υπάρχον σύστημα, θα τεθεί σε δημόσια διαβούλευση μέσα στο καλοκαίρι και το Υπουργείο θα λάβει υπόψη τις παρατηρήσεις που θα κατατεθούν από την Κοινωνία των Πολιτών.
Αποκλεισμός των παιδιών με αναπηρία από την διαδικασία ιθαγένειας
Αναφορά έγινε και στην κατάργηση με τον Ν. 4674/2020 της Υπουργικής Απόφασης που προσδιορίζει τα απαραίτητα πιστοποιητικά και τη διαδικασία υποβολής της αίτησης για την κτήση της ελληνικής ιθαγένειας για τα παιδιά με αναπηρία, όπου καταθέσαμε τον προβληματισμό μας για τα παιδιά με αναπηρία, που επί της ουσίας μένουν εκτός της διαδικασίας κτήσης ελληνικής ιθαγένειας για άγνωστο χρονικό διάστημα.
Σχετικά με το συγκεκριμένο ζήτημα, ο Γ.Γ. μας ενημέρωσε ότι έχει επικοινωνήσει ήδη με το Υπουργείο Εργασίας και Υγείας και αναμένει να του σταλεί άμεσα μια λίστα με τις οργανώσεις και τους φορείς των οποίων θα γίνονται αποδεκτά τα πιστοποιητικά για την υποβολή της αίτησης για ιθαγένεια.
Ζητήματα ενημέρωσης των ενδιαφερομένων
Για άλλη μια φορά, εστιάσαμε στα προβλήματα ενημέρωσης των ενδιαφερομένων τα οποία παραμένουν άλυτα. Συγκεκριμένα, η έλλειψη επίσημης ιστοσελίδας όπου θα αναρτώνται όλες οι σχετικές με τη λειτουργία των διευθύνσεων ιθαγένειας πληροφορίες έχει δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα ενημέρωσης, ειδικά κατά την περίοδο της εφαρμογής των περιοριστικών μέτρων κατά του κορονοϊού (Covid-19).
Επίσης, η έλλειψη από την ιστοσελίδα απαραίτητων εγγράφων για την υποβολή αίτησης ιθαγένειας (π.χ. φόρμα αίτησης για ιθαγένεια δεύτερης γενιάς) αλλά και των επικαιροποιημένων αρχείων με τα δικαιολογητικά για την υποβολή των αιτήσεων, δημιουργεί ουσιώδεις δυσκολίες στους ενδιαφερόμενους, ειδικά σε όσους υποχρεούνται να καταθέσουν τα αιτήματά τους μέσω συστημένης ταχυδρομικής επιστολής, όπως διενεργείται πλέον σε αρκετές από τις διευθύνσεις ιθαγένειας λόγω COVID-19.
Στο ερώτημά μας σε ποιο στάδιο βρίσκονται για τη δημιουργία νέας ιστοσελίδας (όπως μας είχαν ενημερώσει κατά την τελευταία μας συνάντηση), ο Γ.Γ. αναγνώρισε ότι έχει καθυστερήσει αρκετά η διαδικασία για διάφορους λόγους αλλά διαβεβαίωσε ότι βρίσκονται στη διαδικασία επεξεργασίας του ζητήματος.
Έλλειψη στατιστικών δεδομένων
Θέσαμε ξανά το ζήτημα της μη επικαιροποίησης των στατιστικών δεδομένων από την Κεντρική Διεύθυνση Ιθαγένειας (ΚΔΙ), τα οποία αποτελούν μια σημαντική πηγή ενημέρωσης και αποτελούν τη στοιχειώδη εγγύηση διαφάνειας των διαδικασιών σε ένα σύγχρονο κράτος. Ενημερώσαμε, μάλιστα, τον Γ.Γ. ότι έχουμε επικοινωνήσει αλλεπάλληλες φορές με την ΚΔΙ σχετικά με αυτό το ζήτημα και η απάντηση που λάβαμε ήταν ότι το πρόβλημα οφείλεται στη μη ανανέωση του πληροφοριακού συστήματος.
Ως προς το συγκεκριμένο ζήτημα συμφώνησε ότι αποτελεί πρόβλημα να υπάρχει τόσο μεγάλη καθυστέρηση στη δημοσίευσή τους. Μας ενημέρωσε ότι το πρόβλημα έχει ανατεθεί σε εταιρεία, η οποία βρίσκεται στη διαδικασία διαρκούς βελτίωσης του πληροφοριακού συστήματος και ευελπιστεί ότι σύντομα θα αναρτηθούν.
Δελτίο Ανιθαγένειας
Η κατηγορία πολιτογράφησης ανιθαγενών αποτελεί μία ειδική κατηγορία στον Κώδικα Ιθαγένειας, η οποία προβλέπεται στο άρθρο 5 του Ν. 3284/2004, προϋποθέτοντας προηγούμενη διαμονή μόνο 3 χρόνων με Δελτίο Ανιθαγενούς. Παρόλα αυτά, έχουμε διαπιστώσει μέσα από υποθέσεις Ανιθαγενών που είχαμε στον Οργανισμό μας, ότι η διάταξη αυτή παραμένει στην πράξη πλήρως ανεφάρμοστη τα τελευταία χρόνια, γιατί δεν έχει προβλεφθεί ακόμη ποια αρχή θα εκδίδει το Δελτίο Ανιθαγενούς που απαιτείται για την αίτηση.
Από την πλευρά του ο Γ.Γ,. δεσμεύτηκε να εξεταστεί το ζήτημα αυτό, ώστε να δημιουργηθεί άμεσα η αρμόδια υπηρεσία υπό την Υπηρεσία Ασύλου και πρότεινε ως προσωρινή λύση, να γίνεται αποδεκτή η βεβαίωση αντικειμενικά στερούμενου διαβατηρίου.
Από πλευράς μας, θα συνεχίσουμε να παρακολουθούμε τα ανωτέρω ζητήματα – καθώς και όσα νέα προκύψουν – ώστε να διασφαλίσουμε τη συνολική βελτίωση των διαδικασιών της πολιτογράφησης και της ιθαγένειας δεύτερης γενιάς. Ως Οργανισμός είμαστε πάντα ανοιχτοί στο διάλογο με τις εθνικές αρχές και τις δημόσιες υπηρεσίες, με σκοπό την προάσπιση των δικαιωμάτων και την ενδυνάμωση των ανθρώπων με μεταναστευτικό υπόβαθρο που διαβιούν χρόνια στη χώρα.
