Προσωπικές σκέψεις

Των Ελευθερίου Όλγα & Φανή Κ.

Οι παρακάτω σκέψεις είναι ειλικρινείς και αυθόρμητες, όπως αρμόζει σε κάθε ενεργό και αναπόσπαστο μέλος της σύγχρονης ελληνικής κοινωνίας. Παρ’ όλα αυτά, πρόκειται για προσωπικούς βαθύτερους προβληματισμούς μιας ερευνήτριας και μιας φιλολόγου, που από μικρές μοιράστηκαν κοινές στιγμές, αξίες και στόχους.

Ο νόμος της Ιθαγένειας κρίθηκε αντισυνταγματικός, και από τότε πολλά έχουν δημοσιευτεί και χιλιοειπωθεί. Ποιος είναι Έλληνας όμως και ποιος δεν είναι; Είναι μετρήσιμο είδος και αν ναι, ποια τα κριτήρια του; Η ανάγκη μας να εκφραστούμε πηγάζει από την πεποίθηση ότι οι σχέσεις των ανθρώπων, με αποκορύφωμα την φιλία και τον έρωτα, δεν έχουν χρώμα, δεν γνωρίζουν θεό, αψηφούν τα σύνορα και γίνονται δυνατότερες με τη διαφορετικότητα. Η διαφορετικότητα γεμίζει με όλα τα χρώματα τη ζωή, «χορεύει» σε όλες τις μουσικές του κόσμου, «μεθά» με όλες τις μυρωδιές και γίνεται βωμός πίστης με θεό τον Άνθρωπο.

Η κοινωνία στην οποία μεγαλώσαμε πλέον μας φοβίζει. Ο ρατσισμός δεν κάνει διακρίσεις φίλε (σχήμα οξύμωρο). Δεν σταματάει στο μετανάστη, στο gay, στο μουσουλμάνο. Χτυπάει και μένα και σένα και εκείνον. Εκείνον που βιώνοντας συνεχώς τον ρατσισμό – και εμείς τον δεχτήκαμε πολλές φορές επειδή είμαστε εναντίον του – μαθαίνει, δυστυχώς για εκείνον και για όλους μας, να τον διαιωνίζει. Ο ρατσισμός δε σε πετά πάντα στο περιθώριο, μπορεί να σου δείχνει μόνο το δρόμο. Το αν θα τον ακολουθήσεις είναι δική σου υπόθεση.

Συζητώντας κατά καιρούς με διαφορετικούς ανθρώπους, αυθαίρετα αποφασίσαμε (γιατί υπενθυμίζουμε ότι πρόκειται για προσωπικά βιώματα) να προβάλλουμε το εύρος σκέψης του κλασικού ρατσιστή. Αναφέροντας κατά τη διάρκεια συζήτησης την συναναστροφή μας με «μαύρους» (sic), στην καλύτερη περίπτωση η απάντηση ήταν ότι τους χρησιμοποιούμε ως ερωτικούς συντρόφους. Εκφράζοντας την άποψη ότι Έλληνας και γεννιέσαι και γίνεσαι, αβίαστα μας χαρακτήρισαν αναρχοκομμούνια και ανθέλληνες. Σε συζήτηση στην τάξη της Γ’ Λυκείου με θέμα τα ανθρώπινα δικαιώματα, αναφερόμενη στην ισότητα των ανθρώπων, η απάντηση που δεν περιμένεις και σε αφήνει άφωνη «Κυρία μάλλον παίρνετε γραμμή από το ΣΥ.ΡΙΖ.Α.!». Αυτές και άλλες, δυστυχώς, παρόμοιες απαντήσεις μας κάνουν να αναρωτηθούμε αυτό που έλεγε η γιαγιά όταν ήμασταν μικρές «Τη βουτάς τη γλώσσα σου στο μυαλό σου πριν μιλήσεις;».

Θύμισέ μου λίγο ρε μεγάλε, ποιος ακριβώς σου ζήτησε να μου κολλήσεις ταμπέλα; Ποιο εδάφιο του Συντάγματος καθιστά την συναναστροφή με άτομα μεταναστευτικής καταγωγής, επιλήψιμη πράξη; Και από πότε τα πανανθρώπινα δικαιώματα, αποτελούν γραμμή συγκεκριμένης πολιτικής παράταξης;

Δεν είμαστε όμως εδώ για να κάνουμε μαθήματα ιστορίας, ούτε για να πείσουμε ότι η άποψη μας είναι η σωστή. Χαιρόμαστε ιδιαίτερα που ανήκουμε σε ομάδες που μας αποδέχονται για αυτό που είμαστε και οι διαφωνίες μας γίνονται έναυσμα μιας παραγωγικής διαδικασίας κατανόησης του διαφορετικού.

Δηλώνουμε εντούτοις ότι πρώτα και πάνω απ’όλα τίθεται ο άνθρωπος. Οι αρχές και οι αξίες που διαφυλάσσουν την ακεραιότητα και τα θεμελιώδη δικαιώματα του δεν είναι διαπραγματεύσιμες. Η συνεχής προσπάθεια που καταβάλλεται από τους διάφορους επιτήδειους του συστήματος, τους ιστορικά αδαείς και φανατικά εγωκεντρικούς -προγονόπληκτους συνανθρώπους μας δεν μας αφήνουν άλλα περιθώρια συζήτησης παρά μονάχα ένα ηχηρό «Λυπάμαι!». Λυπάμαι που τίποτα δεν σου δίδαξε το αρχαίο ελληνικό πνεύμα του ανθρωπισμού. Λυπάμαι που με λάβαρο τη Δημοκρατία στα χέρια σου, διώκεις κάθε διαφορετική άποψη. Λυπάμαι που δεν αντέχεις την ευθύνη του να έχεις νου και να πράττεις με γνώμονα το κοινό καλό. Λυπάμαι που θα στη χαλάσω, αλλά η καταγωγή μας συνιστά τυχαίο γεγονός. Οι πράξεις μας όμως όχι.

Να το θυμάσαι αυτό…