Μανωλάδα: Ένα χρόνο μετά την απόφαση του ΕΔΑΔ, τι έχει αλλάξει;

Φωτογραφία από την επίσκεψη του G2RED στον Λάππα της Αχαΐας, για ένα διήμερο εκπαιδευτικό εργαστήριο με την κοινότητα των εργατών γης εκεί.

Πολλά θερμοκήπια καλύπτουν την περιοχή της Μανωλάδας. Ο τόπος, γνωστός λόγω της εκμετάλλευσης των μεταναστών εργαζομένων στη συλλογή φράουλας, σημαδεύθηκε το 2013 μετά από ένα σοβαρό επεισόδιο. Ήταν η χρονιά που εργοδότες άνοιξαν πυρ εναντίον των εργατών από το Μπαγκλαντές, οι οποίοι διαμαρτυρήθηκαν επειδή δεν είχαν λάβει τους μισθούς τους για πολλούς μήνες. Παρά το γεγονός ότι υπήρξαν περιπτώσεις βασανιστηρίων τα χρόνια πριν από αυτό το επεισόδιο, οι συνθήκες ζωής και εργασίας των μεταναστών εργαζομένων στην περιοχή έγιναν γνωστές μόνο μετά από αυτό το περιστατικό.

Η βαρύτητα της υπόθεσης δεν την άφησε να αποσιωπηθεί. Το επεισόδιο καλύφθηκε αρκετά από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης και οδήγησε σε έντονη δημόσια κατακραυγή εκείνη την εποχή. Έτσι η υπόθεση τέθηκε ενώπιον του δικαστηρίου της Πάτρας, το οποίο ωστόσο απάλλαξε τους κατηγορούμενους από την εμπορία ανθρώπων. Η απόφαση του Δικαστηρίου βασίστηκε στο ότι οι εργαζόμενοι ήταν ελεύθεροι να εγκαταλείψουν το χωράφι ανά πάσα στιγμή.

Μετά την ήττα στα ελληνικά δικαστήρια, η υπόθεση τέθηκε ενώπιον του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, όπου τα θύματα μπορούν να προσφύγουν σε περίπτωση που το κράτος παραβιάσει ή δεν εμποδίσει την παραβίαση βασικών ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Ακριβώς πριν από ένα χρόνο, στις 30 Μαρτίου 2017, το ΕΔΑΔ διαπίστωσε ότι οι εργαζόμενοι είχαν υποβληθεί σε καταναγκαστική εργασία και ότι η Ελλάδα παραβίασε το άρθρο 4 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης. Ειδικότερα, στην απόφαση του Chowdury και άλλων εναντίον Ελλάδας, το ΕΔΑΔ διαπίστωσε ότι η χώρα δεν απέτρεψε την καταναγκαστική εργασία υιοθετώντας μέτρα για τον τερματισμό των παραγόντων που οδήγησαν εκεί, παρόλο που είχε πλήρη γνώση τους. Το Δικαστήριο έκρινε ότι η Ελλάδα οφείλει να καταβάλει σε κάθε έναν από τους 42 εργαζόμενους από το Μπανγκλαντές που κατέφυγαν ενώπιον του Δικαστηρίου, μεταξύ 12 και 16 χιλιάδων ευρώ.

Διαβάστε επίσης “Μανωλάδα: Η ιστορία πίσω από τις φράουλες 2ευρώ/κιλό”

Ακόμη και αν η κατάσταση έχει σχετικά βελτιωθεί από το 2013, δεν έχουν ληφθεί σημαντικά μέτρα από το κράτος προκειμένου να διασφαλιστούν ασφαλείς συνθήκες εργασίας μέχρι σήμερα στη Μανωλάδα. Ακόμη και αν υπάρχει τώρα η δυνατότητα για κάποιους να εργάζονται σε ημι-νόμιμη μορφή με την άδεια εργασίας για αγρότες γης, η διαδικασία απόκτησής της φαίνεται να είναι μακρά και εξαρτώμενη από τη βούληση των εργοδοτών. Εκτός αυτού, το Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας φαίνεται να εξαρτάται από την επικύρωση της Σύμβασης 29 του ΔΟΕ, για την οποία δεν υπάρχει σαφής ατζέντα.

Στο πρόγραμμά μας “Paralegals σε αγροτικές περιοχές“, μια ομάδα επιλεγμένων εργατών γης από το Μπαγκλαντές αναλαμβάνει υποστηρικτικό ρόλο στην κοινότητα στη Μανωλάδα. Εκεί βλέπουμε ότι 5 χρόνια μετά το επεισόδιο και 1 χρόνο μετά την καταδίκη της Ελλάδας από το ΕΔΑΔ, η πραγματικότητα στη Μανωλάδα συνεχίζει να είναι σκληρή . Κάθε εργαζόμενος κερδίζει περίπου 24 ευρώ για 7 ώρες εργασίας την ημέρα και στην υψηλή σεζόν εργάζεται 7 ημέρες την εβδομάδα. Η προστασία από χημικά προϊόντα και η αξιοπρεπής διαμονή δεν είναι εγγυημένες. Η στέγαση συνήθως καταβάλλεται από τους ίδιους τους εργαζόμενους και είναι συχνά ακριβή. Ένα δωμάτιο σε ένα σπίτι κοστίζει 300 ευρώ το μήνα και έτσι πολλά άτομα πρέπει να ζουν μαζί σε ένα μόνο δωμάτιο. Το να ζεις σε ένα λυόμενο, αντίθετα, κοστίζει 100 ευρώ το μήνα. Αυτοί που ζουν στα θερμοκήπια μαζί με άλλα 12-20 άτομα μπορεί να πληρώσουν 30 ευρώ το μήνα το άτομο.

Εάν η ποινή του ΕΔΑΔ επηρέασε στο ελάχιστο τις συνθήκες στη Μανωλάδα, δεν επηρέασε καθόλου τις συνθήκες σε άλλες αγροτικές περιοχές της Ελλάδας όπως τα Φιλιατρά, όπου η εκμετάλλευση των εργατών γης έχει φτάσει στο κατώτερο σημείο της. Συγκεκριμένα, οι εργαζόμενοι δουλεύουν συνήθως 10 ώρες την ημέρα για το συνολικό ποσό των 22 ευρώ, χωρίς αργίες. Κάθε δωμάτιο κοστίζει 50 ευρώ το μήνα ανά άτομο, αλλά υπάρχουν πολλές περιπτώσεις έξωσης. Για το λόγο αυτό, υπάρχουν άτομα που κατασκηνώνουν σε εξωτερικούς χώρους – ακόμη και μέσα στο νεκροταφείο.

Μετανάστες σε όλη την Ελλάδα εξακολουθούν να εργάζονται υπό πολύ δύσκολες συνθήκες στον αγροτικό τομέα, για εργοδότες που δεν τηρούν το νόμο και δεν εγγυώνται βασικά ανθρώπινα και εργασιακά δικαιώματα.

Γι ‘αυτό το λόγο συνεχίζουμε να υπενθυμίζουμε πώς χρειάζονται πολλά βήματα ακόμα για να εξαλείψουμε τις Μανωλάδες της ελληνικής επικράτειας.