Από την αόρατη γενιά, στη γενιά των dropouts
Σε δημόσια διαβούλευση αναρτήθηκε στις 15 Ιανουαρίου, η πολυαναμενόμενη Εθνική Στρατηγική για την Ένταξη. Λόγω της ιδιότητας μας ως οργανισμός που προήλθε από την αυτό-οργάνωση παιδιών μεταναστών, που γεννήθηκαν ή και μεγάλωσαν στη χώρα, δώσαμε προτεραιότητα στο κομμάτι εκείνο που αφορά τη δεύτερη γενιά. Από την πρώτη κιόλας ανάγνωση προβληματιστήκαμε και στη συνέχεια απογοητευτήκαμε με την εικόνα με την οποία αυτή παρουσιάζεται.
Το αιώνιο θέμα της γενιάς των αόρατων παιδιών
Ξεκινάμε με την εισαγωγή όπου μεταξύ άλλων διατυπώνεται η εξής γενίκευση: «Tα άτομα αυτά παρουσιάζουν συχνότερα από τους γηγενείς χαμηλότερο εκπαιδευτικό και οικονομικό προφίλ. Ταυτόχρονα, εμφανίζουν υψηλά ποσοστά σχολικής διαρροής και ανεργίας».
Δεν μας είναι σαφείς οι λόγοι για τους οποίους, η μοναδική αναφορά στη δεύτερη γενιά τη στιγματίζει ως «dropouts». Θα θέλαμε αρχικά, να μας γίνουν γνωστά τα στοιχεία, στα οποία στηρίζεται ο χαρακτηρισμός του χαμηλότερου εκπαιδευτικού και οικονομικού προφίλ και δεύτερον ο τρόπος με τον οποίο τεκμηριώνεται η εμφάνιση συγκριτικά με τον υπόλοιπο πληθυσμό, υψηλών ποσοστών σχολικής διαρροής και ανεργίας.
Όσον αφορά το προτεινόμενο μέτρο πολιτικής 9.1: Διευκόλυνση της ένταξης των «δεύτερης γενιάς» μεταναστών και μεταναστριών, προφανώς και δεν μιλάμε για «ένταξη» μιας ολόκληρης γενιάς παιδιών που στην συντριπτική τους πλειοψηφία έχουν γεννηθεί στην Ελλάδα ή ήρθαν σε πολύ μικρή ηλικία.
Τι θα προτείναμε εμείς ως δεύτερη γενιά
Κάνοντας μια ιστορική αναδρομή από την εποχή της προηγούμενης Εθνικής Στρατηγικής για την Ένταξη (2013) έως και σήμερα είναι αδιαμφισβήτητο το γεγονός, ότι έχει σημειωθεί μια πρόοδος στη θεσμική αντιμετώπιση της δεύτερης γενιάς. Σήμερα σε αντίθεση με το 2013, υπάρχει η νομική κάλυψη, που παρέχει πρόσβαση στην ιθαγένεια, υπάρχουν ωστόσο ζητήματα ζωτικής σημασίας τα οποία δεν θίγονται ενώ ταυτόχρονα δημιουργείται ένα προβληματικό προφίλ της δεύτερης γενιάς.
Ωστόσο, τι θα θέλαμε να είχαμε δει σε μια τόσο σημαντική παρουσίαση των προθέσεων της πολιτείας;
Έχοντας υπόψη τα χαρακτηριστικά, τις ιδιαιτερότητες και τις ανάγκες της συγκεκριμένης ομάδας θα θέλαμε παραδείγματος χάριν αντί του χαμηλότερου οικονομικού και εκπαιδευτικού προφίλ, να εξετάζαμε την κοινωνικο-οικονομική κινητικότητα (social mobility) της συγκεκριμένης ομάδας. Αντί για σχολική διαρροή, το κατά πόσο το εκπαιδευτικό σύστημα είναι προσαρμοσμένο στην πολυπολιτισμική πραγματικότητα. Αντί να μειώνεται μια ολόκληρη γενιά παιδιών μεταναστών, θα θέλαμε να είχαμε δει στοχευμένες δράσεις που αντιμετωπίζουν τον κοινωνικό αποκλεισμό και τον ρατσισμό που βιώνει η συγκεκριμένη ομάδα ανθρώπων.
Επίσης, κάτι που πράγματι θα είχε ενδιαφέρον σε μια Στρατηγική Ένταξης αναφορικά με την δεύτερη γενιά, θα ήταν η συμβολή της ίδιας στην ένταξη των γονέων τους, που ούτως ή άλλως συμβαίνει. Αυτό θα ήταν μια ολιστική προσέγγιση βασισμένη στην πραγματικότητα αλλά και τις εμπειρίες όπως τις βιώνει αυτή η «αόρατη» γενιά.
Και κάτι τελευταίο για τη φράση «μετανάστες και μετανάστριες δεύτερης γενιάς». Πόσες φορές χρειάζεται να πούμε ότι η δεύτερη γενιά δεν είναι μετανάστες.
****Η Εθνική Στρατηγική για την Ένταξη θα παραμένει στη δημόσια ηλεκτρονική διαβούλευση για να κατατεθούν σχόλια, παρατηρήσεις και προτάσεις μέχρι τις 15 Φεβρουαρίου 2019.