EnglishΚαθυστερήσεις της διοίκησης θα αφήσουν χωρίς χαρτιά νόμιμα διαμένοντες μετανάστες
Τα τελευταία δύο χρόνια, από την έναρξη της πανδημίας, οι καθυστερήσεις και οι δυσλειτουργίες στις διαδικασίες των αδειών διαμονής ξεπέρασαν κάθε προηγούμενο. Στο πρώτο lockdown και μέχρι το καλοκαίρι του 2020 οι Διευθύνσεις Αλλοδαπών και Μετανάστευσης δεν εξυπηρετούσαν το κοινό, βάσει απόφασης του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου, ενώ στη συνέχεια και μέχρι σήμερα δέχονται πολίτες τρίτων χωρών μόνο με ραντεβού και μόνο για συγκεκριμένες διαδικασίες. Όλες αυτές οι αναστολές και οι μεταβολές στη λειτουργία έφεραν απανωτές παρατάσεις στις ληγμένες άδειες διαμονής έως και τις 31/03/2022 ενώ η ηλεκτρονική πλατφόρμα για τις ανανεώσεις των αδειών λειτούργησε μόλις στις 16.11.2021. Μέσα σε όλη αυτήν την ιδιαίτερα δύσκολη συνθήκη για την οποία οι μόνοι που δεν φέρουν καμία ευθύνη είναι οι πολίτες τρίτων χωρών, έρχονται να προστεθούν δύο ακόμη πρόσφατα ζητήματα που θα εκτροχιάσουν την κατάσταση, αφού εξαιτίας τους αρκετοί μετανάστες θα χάσουν τη νόμιμη διαμονή τους.
Ανανέωση πλασματικών αδειών διαμονής (άρθρο 139 του Ν. 4876/2021)
Με το άρθρο 139 του Ν. 4876/2021, που ψηφίστηκε τον περασμένο Δεκέμβριο και την διευκρινιστική εγκύκλιο που εκδόθηκε μόλις στις 9 Μαρτίου 2022, προβλέπεται ότι παλιές εκκρεμείς αιτήσεις αδειών διαμονής γίνονται δεκτές από τη διοίκηση κατά παρέκκλιση αυτόματα χωρίς έκδοση απόφασης, ως πλασματικές άδειες που λήγουν στις 31/03/2022. Αυτή η διάταξη εισήχθη λόγω του τεράστιου όγκου εκκρεμοτήτων που είχαν συσσωρευτεί από εκκρεμείς αιτήσεις τα προηγούμενα χρόνια. Τι σημαίνει όμως αυτό με απλά λόγια για τους πολίτες τρίτων χωρών; Ότι όσες και όσοι έχουν μπλε βεβαιώσεις από αιτήσεις για άδειες διαμονής που κατατέθηκαν από 01/04/2014 έως και 31/12/ 2020 και δεν έχει βγει ακόμη απόφαση για αυτές, υποχρεούνται να υποβάλουν ηλεκτρονικά αίτηση για νέα άδεια διαμονής έως τις 31/03/2022. Όποιος-α δεν ανανεώσει εντός του Μαρτίου ή εκπρόθεσμα το πολύ έως 1 μήνα μετά (με επιβολή προστίμου 100 ευρώ), τότε χάνει τη νόμιμη διαμονή του/της στη χώρα. Στο σημείο αυτό αξίζει να σημειωθεί ότι μόλις στις 15 Μαρτίου 2022 άρχισε να εμφανίζεται στην ηλεκτρονική πλατφόρμα αυτή η κατηγορία εντύπου άδειας διαμονής προς ανανέωση υπό τον τίτλο «Άρθρο 139, ν.4876/2021». Έτσι, οι ενδιαφερόμενοι έχουν μόνο 15 ημέρες προθεσμία να ανανεώσουν μια άδεια διαμονής που ποτέ δεν είχαν (!)
Αυτή η ρύθμιση φαντάζει ακατανόητη και εξόχως εκδικητική για τον διοικούμενο μετανάστη, καθώς αυτός οφείλει να ανανεώσει μια πλασματική άδεια για την οποία ποτέ δεν υπήρξε σχετική απόφαση από τη διοίκηση, άρα και καμία ειδοποίηση ή έγγραφο προς αυτόν προκειμένου να ενημερωθεί ότι πρέπει να προχωρήσει σε συγκεκριμένες ενέργειες. Άρα, οι πολίτες τρίτων χωρών που δεν έχουν προσλάβει δικηγόρο να αναλάβει τη διαδικασία κατάθεσης της άδειας διαμονής τους, πώς θα ενημερωθούν για την υποχρέωση τους αυτή μέχρι τις 31/03; Το Υπουργείο δηλαδή θεωρεί πως είναι δίκαιη και συνήθης διοικητική πρακτική, οι διοικούμενοι να έχουν γνώση για κάθε μεταβολή που γίνεται κατά παρέκκλιση στη συνήθη διαδικασία;
Σε κάθε περίπτωση, ήδη από τις πρώτες ημέρες εμφάνισης της συγκεκριμένης κατηγορίας στην ηλεκτρονική πλατφόρμα διαπιστώνονται σοβαρά προβλήματα. Για παράδειγμα, επειδή οι στερούμενοι διαβατηρίου δεν έχουν πρόσβαση σε ηλεκτρονική πορεία φακέλου, δεν έχουν πρόσβαση και στον ειδικό αριθμό που εμφανίζεται εκεί και είναι προαπαιτούμενος για την ταυτοποίηση στην ηλεκτρονική πλατφόρμα. Επίσης, πολλοί δεν γνωρίζουν ακόμα σε ποια κατηγορία πρέπει να ανανεώσουν.
Άδειες που έληξαν από την 01/01/2022 και είναι εκπρόθεσμες για ανανέωση
Μετά τις συνεχείς παρατάσεις που ανακοινώθηκαν από τον Απρίλιο του 2020 και εξής, η τελευταία, που δόθηκε τον Δεκέμβριο του 2021, ισχύει μέχρι και τις 31/03/2022. Αυτή όμως δεν περιλαμβάνει όλες τις άδειες διαμονής και τις μπλε βεβαιώσεις που λήγουν τότε όπως θα ήταν το αναμενόμενο, αλλά μόνο όσες έληξαν από 01/01/2020 έως και 31/12/2021. Έτσι, οι άδειες διαμονής που έληξαν από 01/01/2022 και εξής θα έπρεπε να ανανεωθούν εμπρόθεσμα πριν τη λήξη τους ή σε κάθε περίπτωση έως το πολύ ένα μήνα μετά με την επιβολή του αντίστοιχου διοικητικού προστίμου. Παρόλα αυτά, παρατηρείται ότι πολλοί πολίτες τρίτων χωρών, των οποίων οι άδειες έληξαν από τον Ιανουάριο και εξής, δεν έχουν ακόμη προβεί σε αίτηση ανανέωσης καθώς θεώρησαν – και λογικά – ότι η παράταση περιλαμβάνει και αυτούς. Οι μετανάστες αυτοί έχουν εκπέσει επί της ουσίας από τη νόμιμη διαμονή τους χωρίς να έχουν πλέον δικαίωμα για ανανέωση της άδειάς τους, μπερδεμένοι και «χαμένοι στη μετάφραση» των αλλεπάλληλων παρατάσεων.
Κι ας δεχθούμε ότι και η ίδια η διοίκηση χάθηκε στον λαβύρινθο που έστησε προκειμένου να αντιμετωπίσει πρωτόγνωρες συνθήκες. Το αποτέλεσμα όμως αυτών των δύο ρυθμίσεων είναι ξεκάθαρο: άνθρωποι που διαβιούν για πολλά χρόνια στη χώρα, συνεπείς στις υποχρεώσεις τους προς τη διοίκηση, θα βρεθούν από το πουθενά χωρίς νομιμοποιητικά έγγραφα, πληρώνοντας τελικά τις ευθύνες ενός κράτους που δεν φρόντισε να τους παρέχει τις κατάλληλες και εύλογες χρονικά διαδικασίες. Έτσι, απευθυνόμαστε στο Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου και ειδικότερα στη Γενική Γραμματεία Μεταναστευτικής Πολιτικής, προκειμένου να προβλέψουν περαιτέρω χρονικές προθεσμίες και την ουσιαστική ενημέρωση των πολιτών τρίτων χωρών, ώστε να μπορούν να προβούν εμπρόθεσμα στις απαραίτητες ενέργειες.
