Όταν οι νέοι της κοινωνίας μας εκφράζονται λάθος, μόνο σφάλμα δικό τους δεν είναι 

Της Δώρας Βαγγή


…Και γράφει στη Lifo «1ον  LOL». Το «λολ» που το βρήκαμε, δεν ξέρω. Μόνο θλίψη προκαλεί αυτό που μόλις είδαμε και θα έπρεπε να κοινοποιείται όχι για τη στοχοποίηση του παιδιού αυτού ως ρατσιστή – είμαστε σίγουροι ότι εκφράστηκε έτσι από άγνοια – ούτε για το «ειρωνικό» της υπόθεσης, αλλά για την ανάδειξη του πόσο λάθος και προβληματικός είναι ο μιντιακός λόγος στην Ελλάδα σε τόσο ευαίσθητα ζητήματα και του πώς τα μίντια «εκπαιδεύουν» την κοινωνία και τους πολίτες να χρησιμοποιούν τόσο λάθος ορολογίες για θέματα που τους αφορούν άμεσα.

Δύο σκέψεις λοιπόν:

Πρώτον. Μια κλασσική αρχή της επικοινωνιολογίας είναι ότι αυτός που επιβάλει την ορολογία και τις λέξεις που χρησιμοποιούνται σε μια συζήτηση, είναι και αυτός που έχει τον έλεγχο της συζήτησης. Η χρήση της λέξης «λαθρομετανάστης» στον πολιτικό και μιντιακό λόγο στην Ελλάδα, μιας λέξη που ανήκει στο λεξιλόγιο της ακροδεξιάς, είναι ένδειξη ελέγχου και διαποτισμού του δημόσιου λόγου από ακροδεξιά και ρατσιστικά αισθήματα. Όσο λοιπόν χρησιμοποιείται απερίσκεπτα, τόσο ρατσιστικά αισθήματα θα γεννιούνται και θα καλλιεργούνται υποσυνείδητα στην κοινωνία μας.

Δεύτερον. Μα αλήθεια, σας σοκάρει τόσο πολύ που ακούσατε αυτές τις λέξεις από ένα δεκαοκτάχρονο αγόρι γεννημένο και μεγαλωμένο στην Ελλάδα, και δεν σας σοκάρει όταν τις ακούτε μέσα στη Βουλή ή από διακεκριμένους δημοσιογράφους στην ελληνική τηλεόραση; Ξανασκεφτείτε το.

Το παιδί απλώς μίλησε τη γλώσσα της τηλεόρασης και, δυστυχώς, δεν είναι ο μόνος που λόγω άγνοιας –  μιας άγνοιας για την οποία ευθύνεται η ελληνική κοινωνία και τα μέσα μαζικής ενημέρωσης – εκφράστηκε με λάθος τρόπο. Χρησιμοποίησε με παύλα τις έννοιες «λαθρομετανάστης – μετανάστης – πρόσφυγας» γιατί έτσι ακριβώς χρησιμοποιούνται και από δημοσιογράφους και πολιτικούς. Ως εναλλακτικές του ίδιου πράγματος, ή και ως έννοιες ταυτόσημες, μια πρακτική με ολέθριες συνέπειες στην απεικόνιση των ανθρώπων που ανήκουν στη μία ή την άλλη κατηγορία και συνεπώς στην κοινωνική τους ένταξη και αποδοχή.

Όταν πολιτικοί και δημοσιογράφοι «μπερδεύουν» τους μετανάστες με τους πρόσφυγες και χρησιμοποιούν εν έτη 2015 τον όρο «λαθρομετανάστης», δυστυχώς θα συνεχίσουμε να βλέπουμε τέτοια φαινόμενα. Ο τρόπος με τον οποίο μιλάμε για ένα ζήτημα εκφράζει και σχετίζεται άμεσα με το πώς το αντιλαμβανόμαστε και πως το αντιμετωπίζουμε. Αν νέοι άνθρωποι της κοινωνίας μας, όπως ο νεαρός στο βίντεο,  εκφράζονται λάθος, μόνο σφάλμα δικό τους δεν είναι.