Παλαιστίνη – Ισραήλ. Ποιος είναι ο καλός σ’ αυτόν τον πόλεμο;
Αυτή είναι η ερώτηση που θα κάνει ένα παιδί στο άκουσμα της λέξης «πόλεμος». Ο καλός και ο κακός, ο θύτης και το θύμα, ο επιτιθέμενος και ο αμυνόμενος. Αυτά τα δίπολα συνιστούν τον πόλεμο για ένα παιδί και μέσα από αυτά μπορεί να καταλάβει «με ποιον πρέπει να είναι», μια ανάγκη που γεννιέται αυτόματα. Αναπτυξιακά δεν μπορεί να βάλει στην εξίσωση όρους όπως πολιτική απόφαση, διεθνές δίκαιο, άμαχος πληθυσμός ή απαρτχάιντ. Την ίδια απλοϊκή και μονοδιάστατη προσέγγιση επιδεικνύουν και οι κοινωνίες όταν θέτουν το δίλημμα «με τους Παλαιστίνιους ή με τους Ισραηλινούς;»
Μέσα στη δίνη των γεγονότων που συμβαίνουν στη Γάζα καμία πληροφορία που διακινείται δεν είναι ασφαλής. Τα fake news αξιοποιώντας κάθε δυνατότητα που δίνει η τεχνολογία σήμερα, γνωρίζουν μεγάλες δόξες και κυριαρχούν στην υπηρεσία της προπαγάνδας του πολέμου. Η νηφαλιότητα δίνει τη θέση της στους κοινωνικούς αυτοματισμούς που βασίζονται σε διάφορες «αλήθειες». Την ώρα που στα ΜΜΕ και στον απέραντο μικρόκοσμο των social η «αλήθεια» μετριέται σε αριθμό σχολίων και like, στον αληθινό κόσμο είναι οι ανθρώπινες ζωές αυτές που μπαίνουν στο ζύγι.
Στις πόσες γέρνει η πλάστιγγα για να μπορούμε με ασφάλεια να πάρουμε το μέρος του ενός ή του άλλου; Ποια δυστυχία είναι πιο βαριά; Ποιος φόβος είναι πιο μεγάλος; Ποιος κρατάει λογαριασμό για τα θύματα που αυτή η σκοτεινή πλευρά του κόσμου μετράει από το 1948; Στο τέλος-τέλος πόσοι Παλαιστίνιοι πρέπει να σκοτωθούν για να μπορούμε να λέμε «Λευτεριά στην Παλαιστίνη» χωρίς αυτό να ερμηνεύεται ως «Θάνατος στους Εβραίους»; Ποιο έγκλημα είναι πιο έγκλημα; Ποιος καλός είναι καλύτερος και ποιος κακός χειρότερος;
Όταν λέμε «Black lives matter», δηλαδή ότι οι ζωές των μαύρων μετράνε, δεν εννοούμε ότι οι ζωές των υπολοίπων δε μετράνε. Όταν λέμε «όχι στις γυναικοκτονίες», δεν εννοούμε ότι επιτρέπεται να δολοφονούνται άντρες. Όταν λέμε ότι τα παιδιά δεν πρέπει να κακοποιούνται μέσα στα ιδρύματα, στα σπίτια, στα γυμναστήρια, δεν εννοούμε ότι η κακοποίηση κατά των ενηλίκων είναι ανεκτή. Η διαφορά έγκειται στο ότι δυστυχώς εν έτει 2023 ακόμα κάποιες ζωές φαίνεται να «μετράνε» λιγότερο από κάποιες άλλες, και ως εκ τούτου, κινδυνεύουν περισσότερο, πιο συχνά και λαμβάνουν λιγότερη στήριξη και προστασία από την πολιτεία.
Κι όταν λέμε ότι πρέπει να σταματήσουν να βομβαρδίζονται άμαχοι άντρες, γυναίκες και παιδιά, και να ανασύρονται συνέχεια νεκροί από τα συντρίμμια, όταν λέμε ότι πρέπει να δοθεί ανθρωπιστική βοήθεια σε αυτούς τους ανθρώπους που για πάνω από 30 μέρες μετράνε τις απώλειές τους χωρίς διακοπή, που δεν έχουν ρεύμα, και τα αποθέματα σε νερό και τρόφιμα τελειώνουν, που δεν έχουν τρόπο να ξεφύγουν από τον θάνατο προς πουθενά γιατί όλα τα σύνορα είναι κλειστά, που κυριολεκτικά πεθαίνουν σε μια λωρίδα γης, δεν εννοούμε ότι δεν είναι εξαιρετικά απεχθές το γεγονός της δολοφονίας πάνω από 1.400 αθώων Εβραίων αντρών, γυναικών και παιδιών από την Χαμάς.
Όπως είπε στις 6 Νοεμβρίου και ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών, Αντόνιο Γκουτιέρες «ο εφιάλτης στην Γάζα είναι κάτι περισσότερο από ανθρωπιστική κρίση. Είναι μια κρίση της ανθρωπιάς». Σύμφωνα με τις δηλώσεις του, πάνω από 10.000 άνθρωποι, εκ των οποίων 4.100 παιδιά έχουν σκοτωθεί από την αρχή των εχθροπραξιών, μετατρέποντας την Γάζα σε ένα νεκροταφείο παιδιών.
Όταν λέμε να σταματήσει ο πόλεμος, λέμε όχι σε αυτή την απάνθρωπη αιματοχυσία, στην τεράστια απώλεια ζωών και κακοποίηση που υφίστανται εκατομμύρια άνθρωποι σήμερα και σε κοινή θέα. Λέμε όχι στη ρητορική μίσους που προκαλεί παγκόσμιους πολέμους.
Αυτές τις μέρες η ζυγαριά πολύ εύκολα γίνεται τραμπάλα ανάλογα με τη ροή των ειδήσεων ή ακόμα χειρότερα βαραίνει μονόπλευρα, αφού αυτός ο πόλεμος δεν ήταν ποτέ ανάμεσα σε δύο μόνο και τα συμφέροντα πίσω από κάθε «έκτακτο νέο» είναι πολλά.
Αν όμως εξηγήσεις σε ένα παιδί πως κάθε μέρα χάνουν τη ζωή τους κυριολεκτικά και μεταφορικά παιδιά σαν εκείνο, δεν θα σε ρωτήσει τι εθνικότητας είναι τα πιο πολλά θύματα. Δεν έχει σημασία πια για αυτό να διαλέξει τον καλό και τον κακό ανάμεσα στους δύο. Γιατί την ουσία θα την εντοπίσει έξω απ’ το δίπολο, ρωτώντας πολύ απλά «Και γιατί τους αφήνουμε να σκοτώνουν ο ένας τα παιδιά του άλλου;»
Και τι παράξενο. Θα χρησιμοποιήσει α’ πληθυντικό, βάζοντας και το ίδιο μέσα.
Ένα παιδί λοιπόν είναι ικανό να καταλάβει πως η αιματοχυσία πρέπει να σταματήσει και πως η ευθύνη γι’ αυτό είναι καθολική. Επειδή εμείς όμως ως κοινωνίες δεν είμαστε αρκετά ώριμες για να δούμε τη μεγάλη εικόνα και εξακολουθούμε να αναζητάμε απλές απαντήσεις, το καλό νέο είναι πως υπάρχει απλή απάντηση:
Λευτεριά.
Στην Παλαιστίνη, στο Ισραήλ. Στα μυαλά και στις καρδιές μας.