Οι «Αντισυνταγματικές Καινοτομίες» του Ν3838/2010

Της Όλγας Ελευθερίου 

Εδώ και κάτι μήνες, μέσα από «διαρροές», μάθαμε ότι ο νόμος 3838/2010 κρίθηκε αντισυνταγματικός πάνω στις 2 καινοτομίες στις οποίες έφερε. Πρώτη ήταν το δικαίωμα του εκλέγειν και εκλέγεσθαι (θέσεις Δημοτικών Συμβούλων) στις Τοπικές εκλογές, για ορισμένες κατηγορίες νομίμως διαμενόντων υπηκόων τρίτων χωρών, καθώς και στους ομογενείς. Δεύτερη καινοτομία ήταν η καθιέρωση ειδικών διαδικασιών κτήσης της Ελληνικής Ιθαγένειας για τα παιδιά των μεταναστών (2η Γενιά), είτε από την γέννηση τους -εάν οι γονείς τους διαμένουν μόνιμα και νόμιμα στη χώρα επί τουλάχιστον 5 συνεχόμενα έτη- είτε κατόπιν επιτυχούς ολοκλήρωσης της παρακολούθησης 6 τουλάχιστον τάξεων του ελληνικού σχολείου.

Αν και η απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας δεν έχει δημοσιευθεί ακόμα -επομένως δεν έχουμε κάποια επίσημη απάντηση-, η επιχειρηματολογία εναντίον του νόμου αυτού, μου δίνει το κίνητρο να γράψω μερικά πράματα.

Ο νόμος αυτός έχει κατηγορηθεί με χαρακτηρισμούς τύπου «μαζικών νομιμοποιήσεων», «μαζικών ελληνοποιήσεων» και «μαγνήτης» για την έλευση ανθρώπων χωρίς νομιμοποιητικά έγγραφα.

Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του Υπουργείου Εσωτερικών/ Διεύθυνση Ιθαγένειας και Διεύθυνση Μηχανογράφησης, από την ενεργοποίηση του Νόμου (Ιούνιος 2010) μέχρι και τον Απρίλιο του 2012 οι αιτήσεις που υποβλήθηκαν για πολιτογράφηση με την νέα διαδικασία φτάνουν τις 9.936, ενώ από αυτές έχουν εγκριθεί μέχρι σήμερα 155. Συμπέρασμα των στοιχείων αυτών είναι ότι το 155 των αποφάσεων αυτών δεν μπορεί -προφανώς- να αποτελεί και να συνιστά «μαζική ελληνοποίηση».

Την ίδια διετία εφαρμογής του νόμου, οι αιτήσεις που υποβλήθηκαν από/ή για παιδιά 2ης γενιάς λόγω γέννησης ή σχολικής φοίτησης, είχε ανέλθει στις 16.854, ενώ από αυτά, έχουν ικανοποιηθεί μέχρι τον Απρίλιο του 2012 τα 6.074. Ούτε αυτό το νούμερο μπορεί να θεωρηθεί ότι συνιστά «μαζική ελληνοποίηση».

Τα στοιχεία που αφορούν τη συμμετοχή αλλοδαπών στις δημοτικές εκλογές, δείχνουν ότι μόλις 13.000 περίπου μετανάστες και ομογενείς μαζί, γράφτηκαν και ψήφισαν με βάση τους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους. Νούμερο που σίγουρα δεν αλλοιώνει το εκλογικό αποτέλεσμα.

Τέλος, ας σχολιάσουμε το επιχείρημα περί «χαλαρών» προϋποθέσεων κτήσης της Ιθαγένειας, πράγμα το οποίο θα δημιουργούσε αύξηση στις μεταναστευτικές ροές ανθρώπων χωρίς νομιμοποιητικά έγγραφα. Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία του Υπουργείου Εσωτερικών, από το Μάρτιο και μετά οι συλλήψεις στη χώρα μας το έτος 2010 ανήλθαν στις 132.259, ενώ το 2011 ανήλθαν στις 99.368, δηλαδή 33.086 λιγότερους. Πρέπει όμως να σημειώσουμε ότι οποιοσδήποτε διαβάσει το νόμο καταλαβαίνει, ότι για να κάνει κάποιος αίτηση για κτήση της ελληνικής ιθαγένειας, θα πρέπει να είναι νόμιμος και μακροχρόνια διαμένων μετανάστης, άνθρωποι που δεν έχουν καμία σχέση με τη ροή μεταναστών χωρίς νομιμοποιητικά έγγραφα.

Θα ήθελα να αναφέρω εδώ τους τρόπους απόκτησης Ιθαγένειας από παιδιά μεταναστευτικής καταγωγής σε κάποιες Ευρωπαϊκές χώρες:

Ισπανία

Από το 2002 και μετά, τα παιδιά που γεννιούνται στην Ισπανία από αλλοδαπούς γονείς μπορούν να αποκτήσουν την υπηκοότητα εφόσον ζούσαν στη χώρα για τουλάχιστον ένα χρόνο, πριν υποβάλλουν την αίτηση τους για πολιτογράφηση. Η αίτηση αυτή μπορεί να υποβληθεί από τους γονείς τους, ενώ προϋπόθεση είναι η νομιμότητα της διαμονής των ενδιαφερομένων. Αυτοδικαίως αποκτά την Ιθαγένεια παιδί από αλλοδαπούς γονείς εκ των οποίων ο ένας τουλάχιστον έχει επίσης γεννηθεί στη χώρα. Γενικότερα, στην Ισπανία ακολουθείται ο κανόνας της μονής Ιθαγένειας, ο κανόνας όμως αυτός γνωρίζει εξαιρέσεις στην περίπτωση της 2ης και της 3ης γενιάς. Η γενικότερη τάση των πιο πρόσφατων μεταρρυθμίσεων είναι η διευκόλυνση των πολιτογραφήσεων και η αύξουσα εισαγωγή του δικαίου του εδάφους για τη 2η γενιά.

Ιταλία

Τα παιδιά που γεννήθηκαν στη χώρα από αλλοδαπούς γονείς μπορούν να αποκτήσουν την ιταλική υπηκοότητα, κατόπιν αίτησης τους, αφού συμπληρώσουν τα 18 τους χρόνια και είναι νόμιμοι και μόνιμοι κάτοικοι της χώρας από τη γέννησή τους μέχρι και την ενηλικίωση τους. Η αίτηση τους πρέπει να υποβληθεί στον επόμενο ένα χρόνο μετά την ενηλικίωση τους, χωρίς περαιτέρω περιορισμούς (μετά το 2009).

Ολλανδία

Στην Ολλανδία γίνονται Ολλανδοί πολίτες αυτόματα τα παιδιά των οποίων οι γονείς καίτοι αλλοδαποί είναι μόνιμα εγκατεστημένοι στη χώρα ή έχουν γεννηθεί στη χώρα. Παιδιά που έχουν γεννηθεί στην Ολλανδία μπορούν επίσης με την ενηλικίωσή τους να κάνουν χρήση της λεγόμενης διαδικασίας «επιλογής», που είναι μια διαδικασία απλούστερη από την πολιτογράφηση και αφορά διάφορες κατηγορίες ατόμων που έχουν ιδιαίτερους δεσμούς με την Ολλανδία.

Μου φαίνεται απίστευτο στην εποχή την οποία ζούμε το ελληνικό κράτος να αρνείται σε παιδιά με μεταναστευτική καταγωγή, που γεννιούνται στην Ελλάδα ή έρχονται σε πολύ μικρή ηλικία, την αναγνώριση του δικαιώματός τους για αυτοδίκαιη κτήση της ελληνικής ιθαγένειας, αλλά ακόμη και του δικαιώματος της νόμιμης παραμονής στη χώρα όπου γεννήθηκαν και μεγάλωσαν.

Γιατί Έλληνας και γεννιέσαι και γίνεσαι.

Πηγές:

1. http://www.tovima.gr/files/1/2012/07/16/nomosallodapoi.pdf
2. Έρευνα με θέμα «Ενσωμάτωση της Δεύτερης Γενιάς Μεταναστών στην Ελληνική Κοινωνία», που πραγματοποιήθηκε από το Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών και το Πανεπιστήμιο Πατρών.
3. Διδακτορική Διατριβή με θέμα «Η ενσωμάτωση των μεταναστών. Η προβληματική της Δεύτερης Γενιάς». Αναστασία Χαλιάπα.