EnglishΤα σχόλια του Generation 2.0 RED στη δημόσια διαβούλευση του σχεδίου νόμου του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου
Το Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου έθεσε σε δημόσια διαβούλευση από τις 18 Ιουνίου έως τις 2 Ιουλίου 2021 τη νέα νομοθετική πρωτοβουλία «Αναμόρφωση διαδικασιών απελάσεων και επιστροφών πολιτών τρίτων χωρών, ζητήματα αδειών διαμονής και διαδικασιών χορήγησης διεθνούς προστασίας και άλλες διατάξεις αρμοδιότητας Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου και Υπουργείου Προστασίας του Πολίτη». Ήδη από τον τίτλο που έχει επιλεγεί για το εν λόγω σχέδιο νόμου, αντιλαμβάνεται εύκολα κανείς τη σαφή πρόθεση για περαιτέρω αυστηροποίηση των διαδικασιών ασύλου και επιστροφής πολιτών τρίτων χωρών. Αυτές οι πολιτικές έρχονται σε συνέχεια μιας σειράς συναφών αποφάσεων του τελευταίου διαστήματος, όπως ο κατάλογος των ασφαλών χωρών καταγωγής και ο πρόσφατος χαρακτηρισμός της Τουρκίας ως ασφαλούς τρίτης χώρας. Όλα αυτά διαμορφώνουν μία νέα πραγματικότητα στο προσφυγικό, η οποία απομακρύνεται κατά πολύ πλέον από όσα ορίζονται στο διεθνές δίκαιο και ειδικότερα στη Σύμβαση της Γενεύης του 1951 σχετικά με το Καθεστώς των Προσφύγων.
Το Generation 2.0 RED συμμετείχε στη δημόσια διαβούλευση καταθέτοντας σχόλια σε προτεινόμενες διατάξεις που αφορούν άμεσα στο πεδίο δράσεων του οργανισμού, δηλαδή σε ζητήματα αδειών διαμονής. Συγκεκριμένα, δημοσιεύσαμε σχόλια για τρία άρθρα που τροποποιούν διατάξεις του Κώδικα Μετανάστευσης και Κοινωνικής Ένταξης, δηλαδή του ν. 4251/2014, όπως ισχύει. Παρακάτω μπορείτε να διαβάσετε τα σχόλια αυτά:
Σχόλιο Generation 2.0 RED: Η τροποποίηση στην επίδοση των απορριπτικών αποφάσεων του ν. 4251/2014 εισάγοντας εναλλακτικούς τρόπους επίδοσης, όπως με ηλεκτρονικό ταχυδρομείο σε διεύθυνση που έχει δηλώσει ο αιτών στην αρμόδια υπηρεσία ή μέσω ηλεκτρονικής εφαρμογής του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου, αυστηροποιεί το πλαίσιο της διαδικασίας επίδοσης μειώνοντας τις διαδικαστικές εγγυήσεις της. Μάλιστα, το γεγονός ότι η προς επίδοση απόφαση που διαβιβάζεται με ηλεκτρονικά μέσα θα θεωρείται ότι επιδόθηκε μετά την παρέλευση σαράντα οκτώ (48) ωρών από την ηλεκτρονική αποστολή της, θέτει σε πραγματικό κίνδυνο την έγκαιρη ενημέρωση του αιτούντα, ώστε να μπορεί να ασκήσει εμπρόθεσμα αίτηση θεραπείας ή/και αίτηση ακύρωσης.
Σχόλιο Generation 2.0 RED: Η αίτηση θεραπείας είναι κατ’ αρχήν απρόθεσμη σύμφωνα με τα όσα ορίζονται στο άρθρο 24 του Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας, δεν προβλέπεται δηλαδή κάποια γενική προθεσμία για την άσκησή της. Η ισχύουσα διάταξη του ν. 4251/2014 προβλέπει για την αίτηση θεραπείας ότι «δεν εξετάζεται, εφόσον υποβληθεί μετά την παρέλευση εύλογου χρόνου που υπερβαίνει τους έξι (6) μήνες από την επίδοση της απόφασης, εκτός εάν συντρέχουν λόγοι ανωτέρας βίας».
Με την προτεινόμενη τροποποίηση η προθεσμία αυτή μειώνεται από το μισό έτος στον ένα μήνα, χωρίς μάλιστα τη δυνατότητα εκπρόθεσμης υποβολής της αίτησης για λόγους ανωτέρας βίας. Μειώνεται, επομένως, ουσιωδώς το χρονικό περιθώριο άσκησης αυτού του δικαιώματος του αιτούντος, ενώ σε ένα τόσο σύντομο χρονικό διάστημα όπως ο ένας μήνας, τίθεται ο κίνδυνος ο διοικούμενος να μην έχει προλάβει να συλλέξει όλα τα απαραίτητα σχετικά έγγραφα ως αποδεικτικά των ισχυρισμών που επιθυμεί να προβάλει στην αίτηση θεραπείας.
Τέλος, πρέπει να αναθεωρηθεί το παράβολο των 50 ευρώ, καθώς είναι υπέρμετρα υψηλό συγκριτικά και με άλλες διοικητικές διαδικασίες (π.χ. ενστάσεις κατά της διοίκησης) και προσομοιάζει περισσότερο σε δικαστικό παράβολο.
Σχόλιο Generation 2.0 RED: Ως προς την προτεινόμενη παρ. 3 που απαλείφει και από τον ν. 4251/2014 την κατηγορία της άδειας διαμονής για ανθρωπιστικούς λόγους έπειτα από παραπομπή σε απορριπτική απόφαση της Αρχής Προσφυγών, η οποία είχε καταργηθεί ήδη από τον ν. 4375/2016 με τον ν. 4686/2020 αναφέρουμε τα εξής:
Ως οργανισμός έχουμε εκφράσει εξ αρχής την αντίθεσή μας στην κατάργηση της δυνατότητας χορήγησης άδειας διαμονής για ανθρωπιστικούς λόγους σε αιτούντες άσυλο. Η παραπομπή σε άδεια διαμονής για ανθρωπιστικούς λόγους αποτελεί την απαραίτητη δικλείδα ασφαλείας για ευάλωτες ομάδες αιτούντων άσυλο. Πολλοί άνθρωποι, μπορεί να μην στοιχειοθετούν τις προϋποθέσεις για το καθεστώς διεθνούς προστασίας, έχουν όμως σοβαρούς λόγους (υγείας ή υφιστάμενων βιοτικών δεσμών), ώστε να χρειάζεται να τους παρασχεθεί το δικαίωμα νόμιμης διαμονής στη χώρα. Γι’ αυτόν τον λόγο είναι αναγκαία η επαναφορά αυτής της δυνατότητας.
