Αναφορά για την κατάσταση στη Μανωλάδα | Ιούνιος 2021

To Manolada Watch αποτελεί μια πρωτοβουλία του οργανισμού Generation 2.0 for Rights, Equality & Diversity για την παρακολούθηση των συνθηκών εργασίας και διαβίωσης των μεταναστών εργατών γης στη Μανωλάδα Ηλείας. Από το 2017 ως οργανισμός ασχολούμαστε με την κατάσταση που επικρατεί στην περιοχή, με αποτέλεσμα να συλλέξουμε πολλά στοιχεία και ανάλογη εμπειρία. Την εμπειρία αυτή αποφασίσαμε να τη μοιραστούμε δημόσια, ώστε να συμβάλλουμε στην ενημέρωση και στην ευαισθητοποίηση της ελληνικής κοινωνίας και των αρμόδιων φορέων για την περίπτωση της Μανωλάδας.

Η παρούσα αναφορά έρχεται σε συνέχεια δύο συνεχόμενων επισκέψεων του οργανισμού στη Μανωλάδα, στις 17 και 29 Ιουνίου 2021. Στην πρώτη προγραμματισμένη επίσκεψη, μεταβήκαμε στους δύο καταυλισμούς που παρακολουθούμε τακτικά και σε εκτάσεις με καλλιέργειες φράουλας. Καταγράψαμε όσα είδαμε εκεί και συνομιλήσαμε με εργάτες γης για τις συνθήκες διαμονής τους, το νομικό τους καθεστώς, τις συνθήκες εργασίας και άλλα τρέχοντα ζητήματα. Στη δεύτερη επίσκεψη, που πραγματοποιήθηκε εκτάκτως λόγω της πυρκαγιάς που εκδηλώθηκε στις 27 Ιουνίου σε καταυλισμό που παρακολουθούμε, μεταβήκαμε στο σημείο, συνομιλήσαμε με εργάτες γης που διέμεναν εκεί και στη συνέχεια συναντήσαμε τον Διοικητή της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας και τον Δήμαρχο Ανδραβίδας-Κυλλήνης. 

Εργάτες γης

Δεν υπάρχουν επίσημα στοιχεία καταγεγραμμένων εργατών γης. Οι περισσότεροι εργάτες γης είναι από το Μπαγκλαντές. Ανάμεσά τους βρίσκονται πολύ λίγοι εργάτες γης Πακιστανικής και Αιγυπτιακής καταγωγής, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των τοπικών αρχών, οι οποίες κάνουν λόγο τον τελευταίο χρόνο για τουλάχιστον 7.000 άνδρες συνολικά.  Ο πληθυσμός αυτός έχει μειωθεί διότι οι οι εργασίες παραγωγής της φράουλας ολοκληρώνονται τέλη Ιουνίου περίπου  και οι εργάτες γης μετακινούνται για εργασία σε καλλιέργειες σε άλλες περιοχές της χώρας. 

Επειδή δεν έχουν καταγραφεί οι εργάτες γης γενικά, δεν υπάρχει και επίσημος αριθμός που διέμενε στον καταυλισμό που καταστράφηκε από την πυρκαγιά. 

Νομικό καθεστώς

Οι περισσότεροι από τους εργάτες γης παραμένουν χωρίς νομιμοποιητικά έγγραφα. Όπως έχουμε καταγράψει σε προηγούμενες αναφορές, ένα μικρό ποσοστό αυτών έχει λάβει βεβαίωση αναβολής απομάκρυνσης λόγω απασχόλησης στην αγροτική οικονομία με εργόσημο (βάσει του άρθρου 13Α του Ν. 4251/2014). Επίσης, λίγοι είναι αυτοί που διαθέτουν άδεια διαμονής για ανθρωπιστικούς λόγους λόγω της πυρκαγιάς του 2018. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των εργατών γης, πρόκειται για 450 άτομα στο σύνολο.

Σύμφωνα με τις μαρτυρίες των εργατών γης, κατά την πυρκαγιά κάηκαν διαβατήρια καθώς και  έγγραφα που μάζευαν κάποιοι από αυτούς ως αποδεικτικά, για να καταθέσουν για άδεια διαμονής για εξαιρετικούς λόγους. Όπως μας είπαν, ως προς τα διαβατήρια έχει ενημερωθεί η Πρεσβεία του Μπαγκλαντές, η οποία αναμένεται να τα αντικαταστήσει με νέα. 

Συνθήκες διαβίωσης

Οι συνθήκες διαβίωσης στους δύο καταυλισμούς, που επισκεπτόμαστε τακτικά, δεν παρουσιάζουν κάποια βελτίωση. Στον έναν καταυλισμό παραμένουν οι αυτοσχέδιες παράγκες από καλάμια, σίδερα και νάιλον θερμοκηπίου, σε καθεμιά από τις οποίες μένουν μαζί από 10 έως 20 άνθρωποι. Από εκεί δεν περνά κάποιο δίκτυο ύδρευσης με αποτέλεσμα οι διαμένοντες να αποθηκεύουν νερό σε μικρές πλαστικές δεξαμενές, οι οποίες είναι τοποθετημένες ανάμεσα στις παράγκες κάτω από τον ήλιο. Παρατηρείται συγκέντρωση τεράστιων ποσοτήτων απορριμμάτων καθώς και συγκέντρωση λυμάτων από τις αυτοσχέδιες τουαλέτες.

Ο άλλος καταυλισμός, ο οποίος είχε δημιουργηθεί πιο πρόσφατα, μετά την πυρκαγιά του 2018, διευρύνθηκε περιμετρικά και το εσωτερικό του έχει πυκνώσει κατά πολύ, καθώς τα υποτυπώδη καταλύματα αυξήθηκαν, έχοντας στηθεί καινούρια με τσίγκους από αλουμίνιο και νάιλον. Σε αυτόν τον καταυλισμό επίσης είχε δημιουργηθεί αυτοσχέδιος χώρος προσευχής. Το απόγευμα της 27ης Ιουνίου εκδηλώθηκε φωτιά εντός του καταυλισμού η οποία εξαπλώθηκε και κατέστρεψε ολοσχερώς όλα τα παραπήγματα. Σύμφωνα με τους εργάτες γης τα παραπήγματα που κάηκαν ήταν 23 εντός του καταυλισμού και άλλα 20 περιμετρικά από αυτόν. Οι εργάτες γης που διέμεναν εκεί προς το παρόν φιλοξενούνται από ομοεθνείς στους γειτονικούς καταυλισμούς ενώ άλλοι κοιμούνται σε περιοχή με ελαιόδεντρα δίπλα στον κατεστραμμένο καταυλισμό. Τα αίτια της πυρκαγιάς ερευνώνται από την Πυροσβεστική Υπηρεσία, η οποία βρίσκεται στο στάδιο της προανάκρισης. 

Συνθήκες εργασίας

Σύμφωνα με όσα μας είπαν οι εργάτες γης, η συγκομιδή της φράουλας αναμένεται να ολοκληρωθεί περί τα τέλη του Ιουνίου. Όπως μας ενημέρωσαν οι εργάτες γης, οι ώρες εργασίας και τα ημερομίσθια παραμένουν σταθερά, καθώς απασχολούνται καθημερινά 7 ώρες και το ημερομίσθιό τους είναι 24 ευρώ.

Πανδημία COVID-19 και εργάτες γης

Δεν έχει ανακοινωθεί από την πολιτεία τίποτα μέχρι νεωτέρας σχετικά με τη δυνατότητα εμβολιασμού αυτής της ιδιαίτερα μεγάλης πληθυσμιακής ομάδας. Όπως ενημερωθήκαμε από τους εργάτες γης στην πρώτη μας επίσκεψη, αυτοί που έχουν άδειες διαμονής ή δουλεύουν με εργόσημο και άρα έχουν ΑΜΚΑ, έχουν ήδη εμβολιαστεί ή έχουν δηλώσει να εμβολιαστούν το επόμενο διάστημα. Πρόκειται για ένα πολύ μικρό ποσοστό του πληθυσμου καθώς η μεγάλη πλειονότητα βρίσκεται χωρίς νομικό καθεστώς και νομιμοποιητικά έγγραφα. Ακόμη, το Κέντρο Ένταξης Μεταναστών του Δήμου Ανδραβίδας-Κυλλήνης προχώρησε πρόσφατα σε κινήσεις για το ζήτημα του εμβολιασμού των εργατών γης. Αρχικά ενημέρωσε τους ίδιους για τη σημασία του εμβολιασμού και το δικαίωμα όσων έχουν ΑΜΚΑ να εμβολιαστούν ενώ έχει αποστείλει επιστολή προς τον ΕΟΔΥ απευθύνοντας αίτημα να προσέλθει στην περιοχή κλιμάκιο, ώστε να μπορέσουν να εμβολιαστούν και όσοι δεν διαθέτουν ΑΜΚΑ.

Η ολική καταστροφή του νέου καταυλισμού από την πυρκαγιά ©Generation 2.0 RED 

Τα απομεινάρια της πυρκαγιάς στο νέο καταυλισμό ©Generation 2.0 RED

O νέος καταυλισμός πριν την πυρκαγιά ©Generation 2.0 RED

Εσωτερικό παράγκας στον πρώτο καταυλισμό ©Άννα Παντελιά

Συγκομιδή φράουλας στα θερμοκήπια ©Άννα Παντελιά

Αυτοσχέδιος χώρος προσευχής στον νέο καταυλισμό ©Άννα Παντελιά

Σπασμένη δεξαμενή και σωρός από σκουπίδια στον πρώτο καταυλισμό ©Generation 2.0 RED

Δείτε εδώ την αναφορά του Απριλίου.